ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 14 ਮਾਰਚ (ਪੋਸਟ ਬਿਊਰੋ): ਸਾਲ 2022 'ਚ ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਅੱਠਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਦੇਸ਼ ਸੀ, ਜਦਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਸਾਡਾ ਦੇਸ਼ ਪੰਜਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੀਐਮ 2[5 ਦਾ ਪੱਧਰ ਘਟ ਕੇ 53[3 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਹ ਅਜੇ ਵੀ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੀਮਾ ਤੋਂ 10 ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਹੈ।
ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਦੀ ਫਰਮ ੀਥੳਿਰ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਆਪਣੀ 'ਵਰਲਡ ਏਅਰ ਕੁਆਲਿਟੀ ਰਿਪੋਰਟ' 'ਚ ਇਹ ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰੈਂਕਿੰਗ ਦਾ ਆਧਾਰ ਪੀਐੱਮ 2[5 ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਿਗਆਨੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਮਾਨੀਟਰਾਂ ਸਮੇਤ 30,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਜ਼ਮੀਨੀ-ਅਧਾਰਿਤ ਮਾਨੀਟਰਾਂ ਤੋਂ ਇਕੱਤਰ ਕੀਤੇ ਗਏ 131 ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਡਾਟਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਚੋਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਹਿਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਾਰ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 7,300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਿਛਲੀ ਵਾਰ 2017 ਵਿੱਚ 2,200 ਤੋਂ ਘੱਟ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਲਾਗਤ 150 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੀਐਮ 2[5 ਦੇ ਕੁੱਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ 20-35 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਆਵਾਜਾਈ ਖੇਤਰ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਹੋਰ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚ ਉਦਯੋਗਿਕ ਇਕਾਈਆਂ, ਕੋਲੇ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਅਤੇ ਬਾਇਉਮਾਸ ਬਰਨਿੰਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਲਾਹੌਰ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦਾ ਹੋਟਨ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸ਼ਹਿਰ ਹਨ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦਾ ਭਿਵੜੀ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਤੀਜੇ ਅਤੇ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪੀਐਮ 2[5 ਦਾ ਪੱਧਰ 92[6 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਹੈ, ਜੋ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 20 ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ 10 ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 6 ਹਨ। ਚੋਟੀ ਦੇ 20 ਵਿੱਚੋਂ 14, ਚੋਟੀ ਦੇ 50 ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 39, ਅਤੇ ਚੋਟੀ ਦੇ 100 ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 10 ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ 65 ਸ਼ਹਿਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ 61 ਸ਼ਹਿਰ ਸਨ। ਨਵੇਂ ਵਰਗੀਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੋਵੇਂ ਹੁਣ ਚੋਟੀ ਦੇ 10 ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।