ਲੰਡਨ, 29 ਜੂਨ (ਪੋਸਟ ਬਿਊਰੋ)- ਚੰਦ ਉੱਤੇ ਚਾਰ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਰਾਕੇਟ ਜਾ ਵੱਜਾ, ਉਸ ਨਾਲ ਦੋ ਖੱਡੇ ਬਣੇ। ਨਾਸਾ ਦੇ ਲੂਨਰ ਰਿਕਾਨਸੈਂਸ ਆਰਬੀਟਰ ਨੇ ਖੱਡਿਆਂ ਨੂੰ ਲੱਭ ਲਿਆ, ਪਰ ਰਾਕੇਟ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਖੋਜ-ਖਬਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਲਈ ਹੋਰ ਦਿੱਕਤ ਹੈ ਕਿ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਰਾਕੇਟ ਦੀ ਟੱਕਰ ਨਾਲ ਇੱਕ ਖੱਡਾ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਥੇ ਨਾਲੋ-ਨਾਲ ਦੋ ਖੱਡੇ ਹਨ। ਕੋਈ ਵੀ ਵਸਤੂ ਵੱਜਣ ਨਾਲ ਇੱਕੋ ਜਗ੍ਹਾ ਉੱਤੇ ਦੋ ਖੱਡੇ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕਦੇ।
ਇਹ ਗੁੱਥੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਤੋਂ ਸੁਲਝ ਨਹੀਂ ਰਹੀ। ਚਾਰ ਮਾਰਚ 2022 ਨੂੰ ਇੱਕ ਰਾਕੇਟ ਬੂਸਟਰ ਚੰਦ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸੇ ਨਾਲ ਟਕਰਾਇਆ ਸੀ। ਐਲ ਆਰਓ ਨੇ ਤਸਵੀਰਾਂ 25 ਮਈ 2022 ਨੂੰ ਲਈਆਂ ਹਨ। ਤਸਵੀਰਾਂ ਜਦ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ, ਤਦ ਤੋਂ ਉਹ ਹੈਰਾਨ ਹਨ। ਦਿੱਕਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਟੱਕਰ ਨਾਲ ਇੱਕ ਹੀ ਖੱਡਾ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਪ੍ਰੰਤੂ ਇੱਥੇ ਇਕੱਠੇ ਦੋ ਖੱਡੇ ਬਣੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਉਥੇ ਖੱਡਾ ਹੋਵੇ। ਉਹ ਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਪੋਲੋ ਐਸ-ਆਈ ਵੀ ਬੀ ਐਸ ਦੇ ਕਈ ਰਾਕੇਟ ਬੂਸਟਰ ਚੰਦ ਉੱਤੇਡਿੱਗੇ, ਪ੍ਰੰਤੂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਡਬਲ ਕ੍ਰੇਟਰ ਨਹੀਂ ਬਣਾਇਆ। ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਇਹ ਹੋ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ, ਪਰ ਇਹ ਲਗਭਗ ਅਸੰਭਵ ਹੈ। ਜੇ ਕੋਈ ਵਸਤੂ ਘੱਟ ਐਂਗਲ ਤੋਂ ਜਾ ਕੇ ਚੰਦ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਡਬਲ ਕ੍ਰੇਟਰ ਬਣਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਪ੍ਰੰਤੂ ਇੱਥੇ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਰਿਹਾ।ਪੁਲਾੜੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਬਿਲ ਗ੍ਰੇ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੱਡਿਆਂ ਨੂੰ ਲੱਭਿਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਨਵਰੀ 2022 ਵਿੱਚ ਰਾਕੇਟ ਬੂਸਟਰ ਦੇ ਚੰਦ ਨਾਲ ਵੱਜਣ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਬਿਲ ਗ੍ਰੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰਾਕੇਟ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਤੇ ਦਸ਼ਾ ਦਾ ਗਣਿਤ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵਰਟੀਕਲੀ 15 ਡਿਗਰੀ ਐਂਗਲ ਤੋਂ ਜਾ ਕੇ ਵੱਜਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ ਦੋ ਖੱਡੇ ਬਣਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀ। ਇੱਥੇ ਦੋ ਖੱਡੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾ ਪੂਰਬ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਜਿਸ ਦਾ ਵਿਆਸ 18 ਮੀਟਰ ਹੈ, ਇਹ ਪੱਛਮੀ ਖੱਡੇ ਦੇ ਉਪਰ ਚੜ੍ਹਿਆ ਹੈ। ਪੱਛਮੀ ਖੱਡਾ 16 ਮੀਟਰ ਵਿਆਸ ਦਾ ਹੈ।