ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 1 ਫਰਵਰੀ (ਪੋਸਟ ਬਿਊਰੋ) - ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਆਮ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ 'ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਿਿਰਆ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਬਜਟ ਨਾਲ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਰ ਵਰਗ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਨਾਜ ਭੰਡਾਰਨ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਬਜਟ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਧੁਰਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਖੇਤੀ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਡਿਜੀਟਲ ਪੇਮੈਂਟ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ। ਅਸੀਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਵੱਡੀ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਹ ਇੱਕ ਟਿਕਾਊ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਬਜਟ ਹੈ। ਇਹ ਬਜਟ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੌਖ ਨੂੰ ਵਧਾਵਾ ਦੇਵੇਗਾ।
ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤਕਾਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਬਜਟ ਨੇ ਵਿਕਸਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਆਧਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਜਟ ਕਿਸਾਨਾਂ, ਮੱਧ ਵਰਗ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰੇਗਾ। ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਪਛੜੇ ਵਰਗਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅੱਜ, ਜਦੋਂ ਬਾਜਰੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲਾਭ ਭਾਰਤ ਦੇ ਛੋਟੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ 'ਸੁਪਰ ਫੂਡ' ਨੂੰ 'ਸ਼੍ਰੀ ਅੰਨਾ' ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਨਵੀਂ ਪਛਾਣ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। 'ਸ਼੍ਰੀ ਅੰਨਾ' ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਛੋਟੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਭਰਾ-ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਮਿਲੇਗੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਬੱਚਤ ਯੋਜਨਾ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਜਟ ਸਹਿਕਾਰੀ ਸਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੇਂਡੂ ਅਰਥਚਾਰੇ ਦਾ ਧੁਰਾ ਬਣਾਏਗਾ। ਇਸ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਨਵੀਆਂ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਹਿਕਾਰੀ ਸਭਾਵਾਂ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਐਲਾਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਅੰਕੜਿਆਂ ਵਿਚ ਆਮ ਬਜਟ 2023-24:
-ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਸਲੈਬ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ ਪੰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਨਵੀਆਂ ਦਰਾਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ- 3 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਆਮਦਨ 'ਤੇ ਜ਼ੀਰੋ ਟੈਕਸ, 3 ਤੋਂ 6 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਆਮਦਨ 'ਤੇ 5 ਫੀਸਦੀ, 6 ਤੋਂ 9 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਆਮਦਨ 'ਤੇ 10 ਫੀਸਦੀ, 9 ਤੋਂ 9 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਆਮਦਨ 'ਤੇ 15 ਫੀਸਦੀ। 12 ਲੱਖ ਰੁਪਏ, 12 ਤੋਂ 15 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਆਮਦਨ 'ਤੇ 20 ਫੀਸਦੀ, ਅਤੇ 15 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਆਮਦਨ 'ਤੇ 30 ਫੀਸਦੀ।
-ਹੁਣ ਨਵੀਂ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਤਹਿਤ 7 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਸਾਲਾਨਾ ਤੱਕ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਸ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਮਦਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਦੇਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਡਿਫਾਲਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਪੁਰਾਣੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵੀ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹੇਗੀ।
-15 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਹੁਣ 1.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਦੇਣਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ 1.87 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਦੇਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ।
-ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰੀ ਲਈ 2.4 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਅਲਾਟਮੈਂਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ।
-ਰੱਖਿਆ ਬਜਟ ਵਧਾ ਕੇ 6.2 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ - ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 16 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ। ਇਸ ਵਿਚ ਪੈਨਸ਼ਨਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਕਾਫੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
-ਖੇਤੀ ਕਰਜ਼ੇ ਦਾ ਟੀਚਾ ਵਧਾ ਕੇ 20 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
-ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਵਾਸ ਯੋਜਨਾ ਲਈ ਅਲਾਟਮੈਂਟ 66% ਵਧ ਕੇ 79,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋਈ।
-ਪੂੰਜੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਲਈ ਅਲਾਟਮੈਂਟ 33 ਫੀਸਦੀ ਵਧ ਕੇ 10 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਹੋ ਗਈ, ਜੋ ਜੀਡੀਪੀ ਦਾ 3.3 ਫੀਸਦੀ ਹੋਵੇਗਾ।
-ਕੇਂਦਰ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਪੂੰਜੀ ਖਰਚ 13.7 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਹੋਵੇਗਾ।
-ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024 ਲਈ ਵਿੱਤੀ ਘਾਟੇ ਦਾ ਟੀਚਾ 5.9 ਫੀਸਦੀ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ 2025-26 ਤੱਕ ਇਸ ਨੂੰ 4.5 ਫੀਸਦੀ 'ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਹੈ। ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 23 ਲਈ ਵਿੱਤੀ ਘਾਟਾ 6.4 ਫੀਸਦੀ ਦੇ ਟੀਚੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ।
-ਅਗਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਲਈ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ 23.3 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ।
-ਰਣਨੀਤਕ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ 157 ਨਵੇਂ ਨਰਸਿੰਗ ਕਾਲਜ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ, ਅਤੇ ਸਾਲ 2047 ਤੱਕ ਸਿਕਲ ਸੈੱਲ ਅਨੀਮੀਆ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ।
-ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਿਹਾਇਸ਼, ਸੈਨੀਟੇਸ਼ਨ, ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਲਈ ਅਗਲੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਲਈ 15,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਅਲਾਟ।
-ਸਾਰੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਕਸਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੀਵਰਾਂ ਅਤੇ ਸੈਪਟਿਕ ਟੈਂਕਾਂ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਦਾ ਕੰਮ 100 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਮਸ਼ੀਨ ਮੋਡ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
-ਏਕਲਵਿਆ ਮਾਡਲ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਸਕੂਲਾਂ ਲਈ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 38,800 ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਭਰਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
-3,000 ਕਰੈਡਿਟ ਸੋਸਾਇਟੀਆਂ ਦੇ ਕੰਪਿਊਟਰੀਕਰਨ ਲਈ 2,516 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਅਲਾਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
-5-ਜੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਐਪਸ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ 100 ਲੈਬਾਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ।
-ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ 30 ਸਕਿੱਲ ਇੰਡੀਆ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।
-ਇੱਕ ਕਰੋੜ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਅਪਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
-ਚੈਲੇਂਜ ਮੋਡ ਰਾਹੀਂ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਲਈ 50 ਥਾਵਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
-ਮਹਿਲਾ ਸਨਮਾਨ ਬੱਚਤ ਪੱਤਰ ਸ਼ੁਰੂ, ਦੋ ਸਾਲ ਤੱਕ ਦੋ ਲੱਖ ਜਮਾਂ ਕਰ ਸਕਣਗੀਆਂ ਔਰਤਾਂ।
-ਸੀਨੀਅਰ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ ਬੱਚਤ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਅਧਿਕਤਮ ਸੀਮਾ 15 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 30 ਲੱਖ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
-ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਮਦਨ ਯੋਜਨਾ ਲਈ, ਇੱਕ ਖਾਤੇ ਲਈ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਮ੍ਹਾਂ ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ 9 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋੜੇ ਦੇ ਖਾਤੇ ਲਈ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀਮਾ ਵਧਾ ਕੇ 15 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
-ਛੋਟੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ 9,000 ਕਰੋੜ ਦੀ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਗਾਰੰਟੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
-ਬੇਸਿਕ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ 21% ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 13% ਕੀਤੀ।
-ਸਿਗਰਟ 'ਤੇ ਟੈਕਸ 16 ਫੀਸਦੀ ਵਧਿਆ ਹੈ।
-ਮਿਸ਼ਰਿਤ ਰਬੜ 'ਤੇ ਬੇਸਿਕ ਇੰਪੋਰਟ ਡਿਊਟੀ 10 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 25 ਫੀਸਦੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
-ਰਸੋਈ ਦੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਚਿਮਨੀ 'ਤੇ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ 7[5 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 15 ਫੀਸਦੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
-ਟੈਕਸ ਪੋਰਟਲ ਰਾਹੀਂ 6.5 ਕਰੋੜ ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਿਰਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
-ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੇ ਕਰਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਅੱਪਰ ਭਾਦਰਾ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਲਈ 5,300 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ।
-ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਵਿਵਸਥਾ 'ਚ ਸਰਚਾਰਜ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਰ 37 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 25 ਫੀਸਦੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।